Kampanja za kućno kompostiranje
Zero Waste projekat će u narednim danima ponuditi svim gradjanima Gusinja besplatnu opremu za kompostiranje u kućnim uslovima. Zainteresovani će uz opremu dobiti i jasna uputstva o načinima za dobijanje visoko kvalitetnog komposta koji se može proizvesti u svakom domaćinstvu od ostataka hrane i ostalog organskog otpada. Na ovaj način korisnici će ujedno dobiti korisni humus za uzgoj biljaka, a sa druge strane smanjiće količinu proizvedenog otpada. Time će biti pripremljeni za narednu fazu projekta u kojoj će biti organizovano odvajanje otpada u odvojenim kantama za dalji postupak reciklaže. Za one koji se budu bavili kompostiranjem, to će biti jednostavno jer u njihovom otpadu neće biti organskih materija koje zagadjuju staklo, plastiku, karton metal i sl. Predstavnici projekta će se potruditi da zajedno sa sluzbenicima Komunalnog Preduzeća na terenu posjete što veći broj domaćinstava, a svi ostali zainteresovani mogu se prijaviti za opremu putem Facebook stranice Gusinje Zero Waste Grad ili kod Komunalnog Preduzeća Gusinje.
Fushata për kompostim në shtëpi
Në ditët në vijim Projekti Zero Waste do të do tu ofrojë të gjithë qytetarëve të Gucisë falas pajisje për kompostim në kushtet e shtëpisë. Së bashku me pajisjet, të interesuarit do të marrin edhe udhëzime të qarta për mënyrat për të përfituar kompost cilësor që mund të prodhohet në çdo familje nga mbetjet ushqimore dhe mbetje të tjera organike. Në këtë mënyrë, përdoruesit do të marrin edhe humus të dobishëm për rritjen e bimëve, dhe nga ana tjetër do të ulin sasinë e mbetjeve të prodhuara. Kjo do t’i përgatisë ata për fazën tjetër të projektit, në të cilën mbetjet do të ndahen në kosha të veçantë për riciklim të mëtejshëm. Për ata që do të merren me kompostim do të jetë e thjeshtë sepse mbetjet e tyre nuk do të përmbajnë substanca organike që ndotin qelqin, plastikën, kartonin, metalin etj. Përfaqësuesit e projektit do të bëjnë të pamundurën që së bashku me zyrtarët e Ndërmarrjes Komunale në terren të vizitojnë sa më shumë amvisëri dhe të gjithë të interesuarit e tjerë mund të aplikojnë për pajisje përmes faqes në Facebook të Gusinje Zero Waste Grad ose në Ndërmarrjen Komunale të Gucisë.
—————————————————————————————————————————————————————————
Izrada metodologije za opštine nultog otpada (1)
GUSINJE: PRVI GRAD NA PUTU KA NULTOJ STOPI OTPADA U CRNOJ GORI
Gusinje je odabran kao pilot grad za implementaciju evropskog Zero Waste Cities programa u Crnoj Gori, posvećenom pomaganju gradovima i zajednicama da pređu ka zero waste-u. Cilj programa je ubrzanje prelaska ka nultoj stopi otpada na opštinskom nivou – posebno malih i srednjih gradova – implementacijom najnovijih legislativa EU i zero waste strategija, zasnovanim na modelima usredsređenim na građane, koji će rezultirati znatnim smanjenjem količine proizvedenog otpada i povećanjem količine odvojenog i recikliranog otpada. Trenutno postoji 400 opština šitom Evrope, koje su na putu ka Zero Waste opštini. O uspješnim Zero Waste gradovima koji su već uspjeli da preusmjere 80% otpada sa deponja možete pročitati ovdje.
GUCIA: QYTETI I PARË NË RRUGËN DREJT SHKALLËS ZERO TË MBETJEVE NË MAL TË ZI
Gucia është zgjedhur si qytet pilot për implementimin e programit evropian Zero Waste Cities në Mal të Zi, duke i ndihmuar me përkushtim qytetet dhe komunitetet të kalojnë në zero waste. Qëllimi i programit është përshpejtimi i kalimit në shkallën zero të mbetjeve në nivel komunal – në veçanti të qyteteve të vogla dhe të mesme duke implementuar legjislativat më të reja të BE dhe strategjive zero waste, të bazuar në modelet që kanë në fokus qytetarin, që do të rezultojnë me zbritje të konsiderueshme të sasisë së mbetjeve të prodhuara dhe me rritjen e sasisë së mbetjeve të ndara dhe të ricikluara. Momentalisht ekzistojnë 400 komuna përgjatë0 Evropës, të cilat janë në rrugë drejt komunës Zero Waste. Për qytetet e suksesshme Zero Waste të cilat kanë arritur të ridrejtojnë 80% të mbetjeve nga deponitë mund të lexoni këtu.
ŠTA ZNAČI ‘ZERO WASTE’?
Zero waste je očuvanje svih resursa kroz odgovornu proizvodnju, potrošnju, ponovnu upotrebu, obnovu proizvoda, pakovanja i materijala bez spaljivanja i bez otpuštanja štetnih materija u zemlju, vodu i vazduh, koji prijete životnoj sredini i ljudskom zdravlju.
Zero Waste International Alliance (2019)
ÇKA DO TË THOTË “ZERO WASTE”?
Zero Waste është ruajtja e tëgjitha resurseve përmes prodhimit, shpenzimit, ripërdorimit, ripërtrirjes së produktit, paketimit të përgjegjshëm dhe materialeve pa i djegur dhe pa lashimin e materjeve të dëmshme në tokë, ujë dhe ajër, të cilat kërcënojnë mjedisin jetësorë dhe shëndetin e njeriut.
KAKO ĆE OVO UTICATI NA MENE?
Svako domaćinstvo biće informisano i obučeno o načinu korišćena novog sistema upravljanja otpadom, koji ohrabruje građane da smanje količinu njihovog otpada. Od građana će se tražiti da odvajaju njihov otpad kod kuće u različite kategorije: organski otpad (*), plastiku/aluminijum, karton/papir, staklo i ostali otpad, kao i način obavještavanja komunalnog preduzeća o prikupljanju kabastog otpada. Prikupljene sekundarne sirovine biće sortirane u Centru za obnovu materijala, gdje će se balirati i prodavati, a građani će imati pristup preuzimanja polovnih stvari. Novi sistem će omogućiti ekonomske prednosti za sve u opštini, smanjujući cijene upravljanja otpadom, kreiranjem novih poslova, kao i pozitivan uticaj na zdravlje i turizam kroz smanjenje otpada, a samim tim i deponija.
*: građani koji žive u ruralnim predjelima biće obučeni da kompostiraju u svojim baštama, a organski otpad građana iz urbanog dijela grada biće kompostiran na opštinskom nivou.
SI DO TË NDIKOJ KJO TEK UNË?
Secila amvisëri do të jetë e informuar dhe do të trajnohet për mënyrën e shfrytëzimit të sistemit të ri të menaxhimit me mbetjet i cili u jep kurajo qytetarëve që ta zvogëlojnë sasinë mbetjeve të tyre. Nga qytetarët do të kërkohet që ti ndajnë mbetjet e tyre në shtëpi në kategori të ndryshme: mbetjet organike(*), plastikën/aluminium, karton/letër, qelq (xham) dhe mbetje të tjera si dhe mënyra e lajmërimit të ndërmarrjes komunale për mbledhjen e mbetjeve të rënda. Lëndët e papërpunuara sekondare do të ndahen në Qëndrën për ripërtrirjen e materialeve ku do të paketohen dhe do të shiten kurse qytetarët do të kenë mundësi të marrin gjëra të përdorura. Sistemi i ri do të mundësojë përparsi ekonomike për të gjithë në komunë, duke i zbritur çmimet për menaxhimin e mbetjeve, duke krijuar vende pune të reja si dhe ndikim pozitiv në shëndet dhe turizëm përmes zbritjes së mbetjeve e rrjedhimisht edhe të deponive.
*:qytetarët të cilët jetojnë në pjesët rurale do të trajnohen të kompostojnë në kopshtet e tyre, kurse mbetjet organike të qytetarëve në pjesët urbane të qytetit do të kompostohen në nivel komunal.
ŠTA JE VEĆ POSTIGNUTO?
Zapratite naše blog postove kako biste saznali više o trenutnom status Zero Waste grada:
Blog postovi vezani za projekat. (Sugestija za prvi blog post: Prvi sastanak borda. Drugi post: analiza otpada i rezultati ankete)
ÇKA ËSHTË ARRITUR DERI TANI?
Ndiqni blog postimet tona që të kuptoni më shumë për statusin momental të qytetit Zero Waste:
Blog postimet të lidhura me projektin. (Sygjerim për blog postimin e parë: Takimi i parë i bordit. Postimi i dytë: analiza e mbetjeve dhe rezultatet e anketës)
KO SPROVODI OVAJ PROJEKAT?
Regionalna razvojna agencija za Bjelasicu, Komove i Prokletije zajedno sa NVO Zero Waste Montenegro (Koordinator za Zero Waste Cities program u Crnoj Gori) u saradnji sa Opštinom Gusinje i Komunalnim preduzećem Gusinje, rade zajedno na kreiranju Gusinja kao Zero Waste grada. Ova misija bila bi nemoguća bez podrške građana i biznisa Gusinja. Ovaj dvogodišnji projekat, finansiran od strane Evropske unije, kroz IPA II program međugranične saradnje Crna Gora – Albanija, započet je u februaru 2021. godine i trajaće do januara 2023. godine. Projekat se sprovodi u saradnji sa partnerskim organizacijama ALCDF i Green Line iz Albanije.
KUSH E REALIZON KËTË PROJEKT?
Agjensioni zhvillimorë rajonal për Bjellaasicë, Kom dhe Bjeshkët e nëmuna sëbashku me OJQ Zero Waste Montenegro (Koordinator për programin Zero Waste Cities në Mal të Zi) në bashkëpunim me Komunën e Gucisë dhe me Ndërmarrjnë komunale të Gucisë, po punojnë sëbashku për krijimin e Gucisë si qytet Zero Waste. Ky mision do të ishte i pamundur pa mbështetjen e qytetarëve dhe bizneseve të Gucisë. Ky projekt shumvjeçarë i financuar nga Bashkimi evropian, përmes programit IPA II për bashkëpunim ndërkufitarë Mali i Zi – Shqipëri, ka filluar në shkurt të vitit 2021 dhe do të zgjasë deri në janar të vitit 2023. Projekti realizohet në bashkëpunim me organizatat partnere ALCDF dhe Green Line nga Shqipëria.
